Kołocz śląski z serem

Kołocz, nie kołacz, czy ciasto drożdżowe, po śląsku poprawnie to właśnie kołocz :)
Przepis na ten tradycyjny śląski kołocz, pochodzi z książki „Kuchnia śląska” Marka Szołtyska, znajdziecie w niej spory kawałek historii i tradycji śląskich.
Między innymi dowiedzieć się można, że nazwa kołocz pochodzi od pieczenia ciasta dawniej w kształcie koła. Tradycyjne wersje to takie z serem, makiem lub posypką. Wszyscy na Śląsku znają kołocze z różnych imprez, ale głównie z tradycji rozdawania ciasta przed ślubem, przez przyszłą parę młodą. Przepis na ten wypiek przekazywany był od matki dla córki, każda szanująca się pani domu, umiała upiec kołocz. Więc w końcu zmierzyłam się z tym wypiekiem i powiem Wam szczerze, że mój M. był zachwycony, powiedział tylko, albo aż :) „ja pierniczę, ale dobre”.
Podaję połowę oryginalnych ilości, dokładnie tyle ile trzeba na dużą blaszkę, oraz dodatkowo wersję na masę makową, gdyby ktoś za serową nie przepadał :)




Składniki

na ciasto:

• ½ szklanki letniego mleka
• 35g drożdży świeżych (starczyłoby nawet trochę mniej)
• 1 łyżeczka cukru
• 200g mąki krupczatki
• 300g mąki pszennej (może być potrzebne trochę więcej)
• 120g cukru
• 1 szczypta soli
• 2 całe jajka
• 2 żółtka
• ¼ szklanki zimnego mleka
• 120g masła
• 35g margaryny

posypka:

• 150g mąki pszennej
• 150g mąki krupczatki
• 150g cukru
• 100g masła (gdyby słabo się kleiło dodać jeszcze odrobinę)
• 50g margaryny

masa serowa:

• 600g sera białego
• 2 żółtka
• 8 łyżek cukru
• piana z 2 białek
• 100g rodzynek

ew. masa makowa:

• 350g maku zmielonego
• 3 łyżki cukru
• 325ml mleka

wykonanie:

W letnim mleku rozkruszyć drożdże, dodać 1 łyżeczkę cukru i lekko posypać po wierchu mąką pszenną, przykryć i odstawić do wyrośnięcia.

Odmierzyć do miski mąkę krupczatkę, pszenną, cukier, sól, 2 całe jajka i 2 żółtka.
Do miski wlać wyrośnięty rozczyn z drożdży i rozmieszać.
Wlać stopione i schłodzone (przez dolanie ¼ szklanki zimnego mleka) masło i margarynę (na śląsku najbardziej popularna zawsze była margaryna Palma).
Wszystkie składniki dokładnie wyrobić ręką, w razie potrzeby dodać trochę mleka lub mąki (u mnie konieczne było dosypanie dosyć sporej ilości mąki). Wyrabiać tak długo, aż ciasto będzie odchodzić od ręki i miski. Posypać ciasto mąką i przykryć ściereczką. Odstawić w ciepłe miejsce i czekać ok. 2-3 godziny, aż ciasto wyrośnie.

W tym czasie należy przygotować ciasto na posypkę. Połączyć obie mąki, cukier, cukier waniliowy, masło i margarynę. Następnie wszystko wyrobić i zrobić kulę na posypki, ciasto nie powinno się sypać.

Masę serową przygotować ugniatając przetarty ser z żółtkami i cukrem, a na koniec dodać pianę z białek i wcześniej sparzone rodzynki.
Jeśli zdecydujecie się na masę makową to: wymieszać zmielony mak z cukrem i mlekiem.

Gdy ciasto drożdżowe już nam wyrośnie, można robić dalej.
Posmarować formę tłuszczem. Ciasto podzielić na 2 części i rozwałkować do powierzchni blachy.
Na wyłożony na blachę spód dać masę serową. Na ser (lub mak) nałożyć rozwałkowany drugi kawałek ciasta. Całość podziurkować widelcem, aby zapewnić ciastu odpowiednią wentylację.

Mokrą ręką zwilżyć wierzch kołocza, a następnie formować i przyklejać posypki.

Do nagrzanego piekarnika do 200'C włożyć przygotowane ciasto. Po około 30 minutach ciasto powinno być upieczone. Po przestygnięciu kołocz można posypać cukrem pudrem i pokroić.

Smacznego!!